Materiały z konferencji „Współczesne wyzwania edukacji ekologicznej w Polsce” (25-27 maja 2012)

Podsumowanie

W konferencji udział wzięło niemal 80 osób z całej Polski. Byli wśród nich nauczyciele, edukatorzy, trenerzy, metodycy związani z placówkami oświatowymi, ośrodkami edukacji w parkach narodowych i krajobrazowych, ośrodkami edukacji przyrodniczo-leśnej, organizacjami pozarządowymi, samorządowymi ośrodkami edukacji ekologicznej, centrami doskonalenia nauczycieli, ośrodkami akademickimi.

Udział stosunkowo licznej i zróżnicowanej grupy pozwolił na ciekawą i inspirującą dyskusję nad współczesnymi wyzwaniami edukacji ekologicznej.

Najistotniejsze wnioski wypływające z obrad w trakcie konferencji można sformułować następująco:

  • Celem edukacji ekologicznej powinno być nie tyle przekazywanie wiedzy czy podnoszenie świadomości społeczeństw w określonych kwestiach, ale przede wszystkim kształtowanie postaw proekologicznych i zgodnych z zasadami rozwoju zrównoważonego. Wiedza i większa świadomość na temat zagrożeń ekologicznych czy stanu środowiska nie wystarczą dla zmiany postaw/stylu życia na bardziej zrównoważone. Dlatego też konieczne jest sięganie w procesie edukacyjnym nie tylko do sfery poznawczej, ale również emocjonalnej i duchowej.

  • Dla osiągnięcia tak zdefiniowanego celu niezbędna jest spójna postawa nauczyciela/edukatora/trenera z prezentowanymi działaniami, postawa zapewniająca przez to jego wiarygodność. Nauczyciel/edukator/trener jest modelem dla uczestników zajęć, daje zatem przykład swoją postawą oraz zachowaniami.

  • W edukacji formalnej i nieformalnej konieczna jest także spójność funkcjonowania szkoły/instytucji z głoszonymi przez nią treściami ekologicznymi. Szkoły i instytucje mogą to osiągnąć, stosując np. standardy zarządzania środowiskowego. Dobrym narzędziem wdrażania tego typu rozwiązań są programy certyfikacji środowiskowej placówek oświatowych, takie jak Zielony Certyfikat, Lokalne Centrum Aktywności Ekologicznej itp.

  • W procesie edukacyjnym należy dążyć do kształtowania szacunku dla przyrody i przekonania o jej wartości samej w sobie, w kontraście do powszechnie obecnego głównie użytkowego rozumienia wartości środowiska i jego zasobów. W procesie edukacyjnym należy odwoływać się do wymiaru etycznego zachowania się ludzi. Każde działanie w świecie posiada wpływ na środowisko i podlega wartościowaniu moralnemu.

  • Edukacja ekologiczna powinna w sposób holistyczny łączyć zagadnienia ekologiczne z pozostałymi obszarami zrównoważonego rozwoju: tematyką społeczną, kulturową, ekonomiczną.

  • Należy również edukacji ekologicznej/edukacji dla rozwoju zrównoważonego nadawać wymiar globalny, uświadamiać globalne zależności między społeczeństwami i gospodarkami.

  • Edukacja ekologiczna służąca celom rozwoju zrównoważonego powinna czerpać z życia spoza klasy szkolnej. Działania lokalne i zjawiska globalne powinny być przedmiotem szkolnych zajęć i inspiracją do rozwijania u uczniów umiejętności kształtowania i wyrażania własnych osądów oraz rozwoju myślenia krytycznego.

  • Rozwój zrównoważony na obecnym etapie rozwoju cywilizacyjnego powinien stać się czymś więcej niż systemem funkcjonowania społeczeństw, powinien być swego rodzaju etyką.

Zdjęcia

Konferencja "Współczesne wyzwania edukacji ekologicznej w Polsce" 25-27 maja 2012